Skip to main content

Kragujevac

Go Search
Home
Terenski rezultati
  

Portal Prognozno-izveštajne službe zaštite bilja > Kragujevac > Usevi ili zasadi
Praćenje dozrevanja apotecija Blumeriella jaapii
Na terenu RC Kragujevac zasadi višnje nalaze se u fazi puno cvetanje (BBCH 65).
 
Laboratorijskim pregledom opalog lišća višnje nije uočeno prisustvo zrelih askospora u apotecijama gljive prouzrokovača pegavosti lista višnje i trešnje (Blumeriella jaapii).
 
RC Kragujevac će nastaviti sa praćenjem biologije ovog patogena i blagovremeno signalizirati vreme za tretman.
Zdravstveno stanje u zasadima višnje nakon berbe

Na terenu RC Kragujevac berba višnje je završena (Oblačinska, niže nadmorske visine) ili je još u toku i privodi se kraju (Šumadinka, više nadmorske visine). Posle završene berbe potrebno je obratiti pažnju na pojedine patogene i štetočine jer njihovo dejstvo može ostaviti ozbiljne posledice na voćkama.

 

U pojedinim zasadima primetni su simptomi pegavosti lista višnje i trešnje (Blumeriella jaapii). To znači da će u takvim voćnjacima sekundarne infekcije nastaviti da šire patogena, te je potrebno nastaviti sa fungicidnom zaštitom.   

 

velika slika

 

Naime, pomenuti patogen tokom vegetacije primarnu infekciju lišća ostvaruje askosporama koje se produkuju u plodonosnim telima (apotecijama), odnosno primarna zaraza potiče iz prezimelog lišća u povoljnim uslovima koje omogućavaju padavine. Sekundarne infekcije koje su pretnja u voćnjacima sa prisutnim simptomima potiču od konidijskog stadijuma koji se formira nakon jednom izvršene primarne infekcije. Posledice usled širenja simptoma podrazumevaju formiranje manjeg broja rodnih pupoljaka za sledeću vegetacionu sezonu, gubitak lišća pre vremena što može dovesti do retrovegetacije i iscrpljivanja biljaka. One u lošijoj kondiciji ulaze u zimski period sa niskim temperaturama, što znači da su podložnije negativnom uticaju mraza.

 

Osim ovih simptoma, u pojedinim voćnjacima gde je pri kraju berba unutar plodova primetne su larve trešnjine muve (Rhagoletis cerasi) ili otvori kroz koje je larva izašla da se učauri u površinskom sloju tla i tu provede zimu u stadijumu lutke.

 

velika slika

 

Svakako je preporuka da se takvi plodovi ne ostavljaju na granama neobrani niti da se eventualno prilikom branja nakon što se konstatuje infestacija samo bace na zemlju jer se na taj način ne umanjuje potencijal parazita za narednu sezonu, već upravo suprotno. Zbog toga je takve plodove neophodno ukloniti iz zasada.

 

Takođe, primećeno je i prisustvo grinja iz roda Aculus u niskom indeksu napada. U pitanju su eriofidne grinje (fam. Eriophydae) koje u slučaju masovnog napada izazivaju promene na listovima koje dobija rđastu boju i uvija se ka unutrašnjosti a u krajnjem ishodu može dovesti i do rane defolijacije. Njeno prisustvo registrovano je u višnjicima koji su pored zasada šljiva, jer je u pitanju štetočina koja napada šljivu, ali i breskvu i nektarinu, pa se proizvođačima preporučuje vizuelni pregled svojih zasada na prisustvo grinja. Potrebno je pojačati monitoring nakon berbe višnje kako bi se reagovalo hemijskim merama u slučaju potrebe. Ova grinja se obično javlja u onim zasadima gde je vršena  zaštita preparatima širokog spektra dejstva što je uticalo na značajno smanjenje populacije predatora grinja, mada treba reći da je suvo i toplo vreme kakvo vlada u poslednjem periodu znatno pogodovalo razvoju svih vrsta grinja.

 

Preporuku sa ciljem zaštite zasada višanja nakon berbe od prouzrokovača pegavosti lista višnje i trešnje i grinja pogledati ovde.

Trešnjina muva (Rhagoletis cerasi)

Na terenu RC Kragujevac zasadi višnje se nalaze u fazi početak obojavanja ploda (BBCH 81). Na feromonskim klopkama beleže se ulovi trešnjine muve (Rhagoletis cerasi).

Ova štetočina evolutivnim razvojem sinhronizovala je svoju biologiju sa razvićem biljaka hraniteljki, od kojih su najznačajnije trešnja i višnja. Imago pošto prezimi unutar tla u stadijumu lutke, pojavljuje se približno u vreme kada plodovi zarude, odnosno menjaju boju i kad raste sadržaj šećera u njima. Nakon dopunske ishrane ugljenim hidratima do kojih dolaze upravo iz ovakvih plodova čiju površinu zasecaju legalicom ili iz drugih izvora (medna rosa, ptičiji feces, biljne žlezde…) i nedugo nakon kopulacije, polažu jaja u zarudele plodove trešnje i višnje. Plodovi u ovoj fazi su upravo najpodložniji napadu, mada trešnjina muva u slučaju da su joj nedostupni takvi plodovi, jaja polaže i u zelene. Osetljiva fenofaza trešnje i višnje podrazumeva relativno meku pokožicu ploda koju ženka zaseca stvarajući džep u koji odlaže jaja. Najčešće se iz jednog ploda razvije jedna larva, ređe dve ili više, jer je to način na koji ova štetočina sprečava konkurenciju među larvama sopstvene vrste, maksimizirajući upotrebu raspoloživih resursa. Nakon dva presvlačenja, odrasla larva napušta plod, pada na zemlju gde se u unutrašnjosti tla učauri.

Ima jednu generaciju godišnje, a kako bi izbegla mogućnost naglog i velikog pada u populaciji, tj. rizik od izumiranja populacije u narednoj godini, za slučaj da u trenutku izleta imaga i ovipozicije nema dovoljno plodova za pologanje jaja, pojedine lutke u zemljišnoj dijapauzi provedu i više od jedne godine.

Osim samih insekticidnih tretmana, a u sklopu integralne zaštite bilja, mogu se preporučiti različite prakse i tehnike koje imaju rezultata u efikasnoj kontroli trešnjine muve:

·         Potrebno je sprovoditi redovnu rezidbu, a pojedinčna stabla ne bi trebala biti previše visoka kako bi bila omogućena dobra pokrivenost prilikom hemijskih tretmana.

·         Rana i potpuna berba redukuje nivo populacije ove štetočine, odstranjujući larve iz voćnjaka pre nego što pređu u lutku.

·         Infestirane plodove ne treba bacati na zemlju i ostavljati u voćnjaku nakon berbe.

·         Sortama koje ranije ulaze u fazu zrenja treba dati prednost jer sazrevaju pre nego što većina jedinki uspe da položi jaja.

·         Preporučljivo je da se ne kosi trava ispod krošnji drveta sve do neposredno pred berbu. Biljni pokrivač snižava temperaturu tla i može da odloži pojavu imaga.

·         Međuredna obrada zemljišta

U svetu se praktikuje prekrivanje intenzivnih, patuljastih zasada mrežama kojima se izbegava dolet imaga i time sprovodi efikasna kontrola trešnjine muve. Folijarni tretmani preparatima na bazi entomopatogene gljive B.bassiana su skuplji u odnosu na upotrebu organosintetičkih preparata i koriste se u organskoj proizvodnji.

Prevremena defolijacija i retrovegetacija višnje

Na terenu RC Kragujevac zasadi višnje nalaze se u fazi početak opadanja lišća (BBCH 93). Na pojedinim parcelama pod višnjom gde zaštita protiv gljive prouzrokovača pegavosti lišća višnje i trešnje (Blumeriella jaapi) nije bila adekvatna, dolazi do pojave prevremene defolijacije i retrovegetacije.

 

Po sredi su negativne pojave jer utiču na formiranje manjeg broja rodnih pupoljaka za sledeću vegetacionu sezonu i dovode do iscrpljivanja biljaka. Zbog činjenice da takve voćke u lošijoj kondiciji ulaze u zimu i period sa niskim temperaturama, nakon mraza mogu lako izmrznuti.

Naime, prouzrokovač pegavosti lišća višnje i trešnje je gljiva koja u toku vegetacije vrši primarnu infekciju lišća askosporama formiranim u plodonosnim telima, apotecijama, nastalim u prezimelom lišću, za šta su neophodne padavine. Nakon što dođe do infekcije lista i pojave se simptomi, gljiva formira i konidijski stadijum i dalje se tokom vegetacije širi konidijama kroz više sekundarnih infektivnih ciklusa u povoljnim uslovima. Simptomi uključuju pojavu žutila lista, sitne i brojne ljubičaste pege koje se formiraju na listu i čiji unutrašnji deo najposle nekrotira. U uslovima povećane vlage u okviru pega pojavljuje se beličasta navlaka koja potiče od pomenutih konidija. Primarni izvor infekcija predstavljaju askospore (znatno ređe su to konidije) pa je u zaštiti tokom vegetacije cilj sprečiti primarne infekcije. U onim voćnjacima gde to nije učinjeno na odgovarajući način i pravovremeno, sekundarne infekcije, u slučaju da nisu bile propraćene adekvatnim tretmanima, dovele su do pojave simptoma na velikom delu lisne mase i otuda prevremena defolijacija, odnosno pojava retrovegetacije (nove lisne mase, pupoljaka) kao i svih negativnih posledica koje su pomenute.

Ovakvom razvoju događaja pogodovalo je i vreme koje je ove godine od precvetavanja pa nadalje podrazumevalo smene vlažnih i kišnih perioda i kontinuitet vlaženja lista, što su sve uslovi koji odgovaraju pojavi i širenju infekcije, odnosno klijanju konidija i askospora na listu i njihovom rasprostiranju.

Kraj primarnih infekcija gljivom Blumeriella jaapii
Na terenu RC Kragujevac zasadi višnje se nalaze u fazi plod zreo za branje (tehnološka zrelost) do plodovi sazreli za ishranu, imaju tipičan ukus i boju (BBCH 87-89).
 
Laboratorijskim pregledom prezimelog lišća višnje ustanovljeno je da su apotecije gljive prouzrokovača pegavosti lista višnje i trešnje (Blumeriella jaapii) potpuno ispražnjene, što znači da je završen period primarnih infekcija ovim patogenom.
 
Dozrelost apotecija Blumeriella jappii

Na teritoriji RC Kragujevac zasadi višnje se nalaze u fenofazi zeleni plodnik okružen sasušenom cvetnom ložom, čašične latice počinju da opadaju (BBCH 72).

Laboratorijskim pregledom prezimelog lišća višnje na prisustvo plodonosnih tela gljive prouzrokovača pegavosti lista višnje i trešnje (Blumeriella jappii) registrovano je prisustvo zrelih askospora u 16% apotecija.

RC Kragujevac će nastaviti sa praćenjem ovog patogena.