29.8.2023
Na području delovanja RC Kikinda usevi soje nalaze se u različitim fenofazama prve mahune dostigle krajnju dužinu ,,ravne mahune,, do fenofaze 30% mahuna dostiglo krajnju veličinu (BBCH 70-73).
Vizuelnim pregledom useva soje na nekoliko lokaliteta registrovano je prisustvo sledećih štetnih organizama:
- Zelene povrtne stenice (Nezara viridula) koja prezimljava kao imago. Sa naličja lista polaže jaja u grupicama. Odrasli insekti se hrane sisanjem biljnih sokova raznih biljnih vrsta i prilikom uboda na mestima na plodu dolazi do diskoloracije i promene boje. Takođe, prilikom napada pomenute štetočine plodovi dobijaju gorak ukus i gube tržišnu vrednost. Kod soje usled napada može izostati formiranje mahuna kada su napadnuti cvetni pupoljci ili izostaje formiranje zrna pri napadu mahuna u ranijoj fazi razvoja. Prisustvo zelene povrtne stenice u usevu parcele registrovano je po rubnim delovima parcela i u ovom momentu hemijske mere suzbijanja se ne preporučuju.
larve zelene povrtne stenice
 
velika slika velika slika
2. Grinje (Tetranychidae) - povoljni vremenski uslovi tokom jula i avgusta meseca uslovili su naseljavanje useva soje grinjama o čemu je RC Kikinda i obavestila javnost odnosno preporučila mere suzbijanja 18.07.2023. Visoke temperature i niska relativna vlažnost vazduha u prethodnih nekoliko nedelja pogodovale su razvoju i razmnožavanju grinja u velikom broju useva pa tako i u usevima soje. Štetočine su prisutne u vidu kolonija na naličju lista koji ubrzo počinju da venu i kasnije dolazi do njihovog sušenja u slučaju veće brojnosti grinja. Napadnute biljke zaostaju u porastu i brže sazrevaju. Usled prisustva grinja listovi često dobijaju srebrnu boju.
 
velika slika velika slika
U usevima soje gde se u narednom periodu još ne očekuje žetva preporučuje se pregled useva na prisustvo grinja gde je moguća primena akaricida sa kratkom karencom na bazi abamektina i fenpiroksimata (karenca 7 dana). Primena preporučenih akaricida sprovodi se po rubnim delovima parcele kako bi se sprečilo širenje grinja ka unutrašnjem delu parcele. 5.4.2022
Na području delovanja RC Kikinda u toku je setva suncokreta. Suncokret u našim proizvodnim uslovima, pored kukuruza i pšenice, predstavlja najznačajniju ratarsku kulturu i zauzima značajan udeo u ukupnoj setvenoj strukturi. Proizvodnja suncokreta ugrožena je delovanjem specifičnih štetnih organizama, od kojih su mnogi trofički vezani za ovu kulturu, dok se među njima naročito ističu insekti. U početnim razvojnim fazama u najznačajnije štetočine suncokreta spadaju peščar (Opatrum sabulosum), kukuruzna pipa (Tanymecus dilaticollis) i stepski popac (Acheta deserta).
U proizvodnoj 2021. godini značajnu štetu u usevima suncokreta na više različitih lokaliteta (Kikinda, Banatska Topola) uzrokovali su popci, što se u pomenutoj godini može istaći kao najznačajnija specifičnost proizvodnje suncokreta na teritoriji RC Kikinda. Na pojedinim parcelama šteta je iznoslila i do 80%, te su proizvođači bili prinuđeni da presejavaju svoje useve suncokreta i time značajno ugroze profitabilnost proizvodnje.
Stepski popac se ubraja u važnije štetočine raznih ratarskih i povrtarskih kultura, naročito okopavina. Polifagna je vrsta koja pored suncokreta u većoj meri oštećuje duvan, šećernu repu, pasulj i soju. Najznačajnije štete nastaju u fazi kotiledona, kada larve i adulti pregrizaju stablo ili se hrane lisnom masom. Jedna jedinka stepskog popca na 20ºC dnevno pojede 90 mm² lista kotiledona tek izniklog suncokreta, na 23ºC već 142 mm², odnosno 183 mm² pri temperaturi od 26ºC. Popac tokom godine produkuje jednu generaciju godišnje i prezimljava u larvenom stadijumu pod većim grudvama zemlje ili komoricama koje napravi ispod zemljine površine. Prezimljujuće larve se pojavljuju krajem marta i početkom aprila meseca, dok se krajem aprila najčešće uočavaju prve odrasle jedinke. Povoljni uslovi za razmnožavanje ove vrste predstavljaju kišne godine, toplo vreme od maja do septembra i zime sa dosta snega. Tome doprinosi navodnjavanje useva, loša predsetvena priprema sa mnoštvom krupnih grudava na proizvodnoj parceli, kao i zakorovljenost parcele. Spontane korovske biljke imaju važnu ulogu u razvoju ove vrste. S proleća popac prelazi sa spontane flore na gajene biljke, dok se krajem vegetacije zapaža obrnuto kretanje, naročito posle skidanje letine i oranja.
Suzbijanje stepskog popca se vrši hemijskim i agrotehničkim merama. Najznačajnija agrotehnička mera za suzbijanje stepskog popca je plodored, jer monokultura suncokreta i češće vraćanje suncokreta na isto polje izuzetno pogoduju razvoju ove vrste, ali i drugih specifičnih štetočina suncokreta. Oranje je još jedna agrotehnička mera kojom se značajno smanjuje broj prezimljujućih larvi, kao i kvalitetna predsetvena priprema zemljišta. Utvrđivanje potrebe i termina za hemijsko suzbijanje popca vrši se na osnovu podataka o njihovoj brojnosti u vreme klijanja i nicanja suncokreta. Kao kritičan broj, već po nicanju suncokreta, treba smatrati prisustvo 0,5-1 jedinke po m², dok osetne štete na suncokretu nastaju ukoliko se registruje preko 1-2 jedinke po m², što je u isto vreme i signal za sprovođenje hemijskog tretmana.
S obzirom da pravilna rotacija useva na istoj parceli doprinosi smanjenju populacije stepskog popca, te da kvalitetna obrada zemljišta i suzbijanje korova dodatno smanjuju pritisak gore pomenute štetočine, poljoprivrednim proizvođačima se preporučuje sprovođenje elementarnih agrotehničkih mera u predstojećoj setvi kako bi se i štete od stepskog popca svele na minimum, a samim tim smanjila i upotreba insekticida.
RC Kikinda će i u narednom periodu nastaviti sa praćenjem useva suncokreta i po potrebi signalizirati momenat za sprovođenje hemijskih mera . 18.3.2022
Na području delovanja RC Kikinda usevi uljane repice se nalaze u fenofazi porasta stabla (BBCH 30).
Vizuelnim pregledom Merikovih sudova registrovano je prisustvo odraslih jedinki repičinog sjajnika (Melighetes aeneus) u niskoj brojnosti.
Repičin sjajnik je vrlo značajna štetočina uljane repice koja se javlja svake godine.
Prezimljava u stadijumu imaga i ima jednu generaciju godišnje.Sa porastom temperature zemljišta (8 ֯C) kao i temperature vazduha (12 ֯C) imago izlazi sa mesta prezimljavanja i naseljava korovske biljke. Na početku formiranja pupoljaka uljane repice repičin sjajnik naseljava pupoljke i počinje da se hrani njima.
Ženka repičinog sjajnika polaže jaja u pupoljke, iz jaja se razvijaju larve koje se hrane delovima cveta. Štetnost repičinog sjajnika zavisi od faze u kojoj se uljana repica nalazi,od vremena njegove pojave kao i brojnosti imaga.
Najveće štete pravi kada se hrani cvetnim pupoljcima dok su još prekriveni lišćem i zbijeni jer hraneći se polenom izgriza i buši pupoljke uljane repice koji se ne otvaraju, suše se i otpadaju.
RC Kikinda za sada ne preporučuje mere zaštite, ali se poljoprivrednim proizvođačima prepručuje praćenje porasta dnevnih temperatura kao i redovan obilazak i pregled useva uljane repice u narednom periodu na prisustvo pomenute štetočine. 10.2.2022
Na području delovanja RC Kikinda usevi uljane repice se nalaze u fenofazi devet i više listova razvijeno (BBCH 19).
Vizuelnim pregledom useva uljane repice na lokalitetu Kikinda i Banatska Topola registrovano je prisustvo odraslih jedinki male repičine pipe (Ceutorhynchus pallidactylus). Pregledom lovnih klopki (Merikovi sudovi) pored adulta male repičine pipe registrovano je i prisustvo odraslih jedinki velike repičine pipe (Ceutorhynchus napi).
Aktivnost pomenutih štetočina inicirana je porastom dnevnih temperatura vazduha, a kako se narednih nekoliko dana očekuje dalji porast temperature, doći će i do povećane aktivnosti repičinih pipa.
Hemijski tretman u usevima uljane repice se za sada ne preporučuje.
RC Kikinda će nastaviti sa praćenjem repičinih pipa i signaliziraće pravovremeni momenat za njihovo suzbijanje. 2.2.2022
Na području delovanja RC Kikinda usevi uljane repice se nalaze u fenofazi devet i više listova razvijeno (BBCH 19).
Vizuelnim pregledom useva uljane repice, registrovani su simptomi suve truleži (Phoma lingam) na najstarijem lišću na do 2% biljaka.
Pregledom useva nije registrovano prisustvo štetočina u usevima uljane repice jer niske temperature u proteklom periodu nisu pogodovale razvoju insekata.
RC Kikinda i u narednom periodu nastavlja da prati zdravstveno stanje u usevima uljane repice. 16.11.2021
Na području delovanja RC Kikinda usevi uljane repice u zavisnosti od vremena setve nalaze se u fenofazi šest do devet listova razvijeno (BBCH 16-19).
Pregledom useva uljane repice na donjim najstarijim listovima registrovano je prisustvo suve truleži (Phoma lingam) na do 5% pregledanih biljaka.
Simptomi su prisutni na listovima u vidu sivih okruglih pega u okviru kojih se formiraju crna sitna telašca piknidi sa piknosporama koje se kišnim kapima šire unutar useva i tako doprinose širenju bolesti.
Vizuelnim pregledom useva nije registrovano prisustvo štetočina lisnih vaši (Aphididae).
Hemijske mere zaštite se za sada ne preporučuju, a RC Kikinda nastavlja sa praćenjem zdravstvenog stanja u usevima uljane repice.
4.9.2021
Na području delovanja RC Kikinda usevi uljane repice posejani u poslednjoj dekadi avgusta meseca nalaze se u fenofazi nicanja do faze razvijeno dva lista (BBCH 09-12).
Vizuelnim pregledom useva uljane repice registrovano je prisustvo odraslih jedinki repičine lisne ose (Athalia rosae) na 7% pregledanih biljaka.
Repičina lisna osa je štetočina uljane repice i drugih kupusnjača kao što su uljana rotkva, postrna repa. Ima 2-3 generacije godišnje. Najveće štete prave pagusenice repičine lisne ose koje se hrane na tek izniklim biljkama i za kratko vreme mogu naneti velike štete. Pagusenice su veoma proždrljive i u toku jednog dana mogu konzumirati količinu hrane dvostruko veću od svoje težine i zbog toga predstavljaju veliku opasnost za tek iznikle biljke uljane repice.
Razvoju pomenute štetočine pogoduje toplo i suvo vreme, a u narednom periodu se očekuje početak polaganja jaja kao i piljenje pagusenica repičine lisne ose. Jaja su položena pojedinačno na krajevima lista, a jedna ženka može položiti 50-300 jaja.
Hemijske mere zaštite se za sada ne preporučuju, a RC Kikinda nastavlja sa praćenjem ove štetočine i na vreme će signalizirati pravo vreme za tretman. 3.6.2021
Na području delovanja RC Kikinda usevi uljane repice se nalaze u fazi sazrevanja (BBCH 80-85).
Vizuelnim pregledom uljane repice na lokalitetu Novi Kneževac registrovano je prisustvo larvi muve kupusne mahune (Dasyneura brassicae). U pitanju je polifagna štetočina koja se pored uljane repice razvija i na brojnim drugim kulturnim i korovskim krstašicama. Imago pomenute štetočine je izrazito malih dimenzija i teško se identifikuje, dok se larve znatno lakše prepoznaju po mlečno beloj boji i izduženom telu, bez vidljive glave i bez nogu (apodne). Pregledom useva, larve štetočine su uočene unutar mahuna repice, gde se hrane unutrašnjim zidovima mahuna, a ne samim zrnom. Usled napada larvi, mahune repice žute, zatim tamne, te se potom suše i pucaju. Ovakva oštećenje dovode do rasipanja zrna uljane repice, dok veći intenzitet napada može izazvati veoma značajne ekonomske gubitke (i do 30%).
Muva kupusne mahune je prisutna u svim krajevima gde se gaji uljana repica ili druge krstašice. Štetočina obrazuje 3-4 generacije godišnje i pogoduje joj toplo i sunčano vreme tokom leta imaga i tokom ovipozicije. Intenzitet pojave podvrgnut je velikim oscilacijama, pri čemu je zapažen veći intenzitet napada kod biljaka koje su prethodno oštećene ishranom repičine pipe mahuna (Ceutorhynchus obstrictus). Za razliku od muve kupusne mahune, larve repičine pipe se hrane zrnima unutar mahune, a jedna larva može da ošteti od 2 do 6 zrna tokom svog razvoja. Smatra se da prisustvo 30 larvi na 100 mahuna izaziva gubitak prinosa od 100 kg uljane repice po hektaru. Hemijsko suzbijanje signalizira se kada se po jednoj biljci registruje 1 imago (ženka) muve ili pipe, dok u slučaju napada larvi prag štetnosti iznosi 5 zaraženih mahuna po biljci ukoliko do žetve preostaje više od 3 nedelje.
S obzriom da je pregledom useva uljane repice registrovano sporadično prisustvo muve kupusne mahune, RC Kikinda za sada ne preporučuje sprovođenje hemijske zaštite, ali svakako nastavlja sa praćenjem useva repice sve do momenta žetve. 12.4.2021
Na području delovanja RC Kikinda usevi uljane repice se nalaze u razvojnoj fazi: od početka cvetanja do faze prvi cvetovi otvoreni (BBCH 57-60).
Vizuelnim pregledom useva uljane repice, na lokalitetu Mokrin, registrovano je prisustvo imaga pipe repičine ljuske (Ceutorhynchus assimilis). Aktivnost prezimljujućih odraslih jedinki započinje tek kada temperatura pređe 13 °C, dok let započinje pri temperaturama višim od 17 °C. Najpre naseljavaju prelazne domaćine, a zatim se sele na useve uljane repice. Oko 2-3 nedelje nakon izlaska imaga sa mesta prezimljavanja počinje kopulacija i polaganje jaja u mlade ljuske. Iako se odrasle jedinke hrane cvetnim pupoljcima, delovima cveta i ljuskama, znatno veće štete nanose ispiljene larve u mahunama, koje se hrane semenkama, dok izlazni otvori larvi olakšavaju prodor sekundarnih patogena, ali i drugih štetočina poput mušice kupusne ljuske (Dasyneura brassicae).
U našoj zemlji nema registrovanih insekticida za suzbijanje pipe repičine ljuske. Prema EPPO standardu PP 2/8 (1), hemijske mere zaštite se preporučuju tek nakon formiranja prvih mahuna, odnosno po postizanju praga štetnosti (od 0,5 do 2 imaga po biljci), dok je primena insekticida u periodu cvetanja uljane repice strogo zabranjena.
RC Kikinda nastavlja sa praćenjem štetnih organizama u usevima uljane repice. 23.3.2021
Na području delovanja RC Kikinda, usevi uljane repice nalaze se u fenofazi od početak rasta stabla do faze prisustni cvetni pupoljci još zatvoreni lišćem (BBCH 30-50).
Vizuelnim pregledom useva uljane repice kao i pregledom Merikovih sudova, registrovano je prisustvo imaga repičinog sjajnika (Melighetes aeneus) u niskoj brojnosti usled jutarnjih mrazeva i niskih temperatura u toku dana.
Repičin sjajnik spada u grupu najvažnijih štetočina uljane repice, prezimljava u stadijumu imaga u zemlji i ima jednu generaciju godišnje.
Porastom temperature zemljišta i temperature vazduha, odrasle jedinke izlaze iz zemlje i mogu se naći na cvetovima maslačka i drugih korova koji rano cvetaju.
Ženke repičinog sjajnika polažu jaja u pupoljke, iz jaja se razvijaju larve koje se hrane delovima cveta.
Najveće štete nastaju tokom perioda formiranja pupoljaka. Napadnuti pupoljci se suše, otpadaju što dovodi do smanjenja prinosa uljane repice. Štetnost repičinog sjajnika zavisi od brojnosti imaga, vremena pojave kao i faze razvoja cvetnih pupoljaka.
Od četvrtka se prognozira porast dnevnih temperatura koje će dovesti do povećane aktivnosti pomenute štetočine na poljima pod uljanom repicom.
RC Kikinda za sada ne preporučuje hemijske mere zaštite, ali se proizvođačima preporučuje redovan obilazak parcela pod uljanom repicom, praćenje porasta dnevnih temperatura kao i fenofaze razvoja uljane repice. |
|
|
|
|