Na teritoriji RC Pančevo, vizuelnim pregledima poljoprivrednih kultura registrovano je značajno prisustvo različitih vrsta stenica (Pentatomide) u usevima soje, suncokreta, paprike, paradajza, krastavca, kukuruza šećerca, u zasadima breskve, jabuke, dunje kao i u baštama i okućnicama. Dve najznačajnije vrste koje su u ovoj sezoni pričinile i najveće štete su:
zelena povrtna stenica (Nezara viridula) i
braon mramorasta stenica (Halyomorpha halys).
Ove invazivne štetočine su u ovoj godini registrovane u do sada najvećim brojnostima (zelena povrtna stenica je prvi put registrovana u našoj zemlji 2007. godine, a braon mramorasta 2015. godine). S obzirom na njihovo trenutno prisustvo i velike brojnosti, u narednom periodu se mogu očekivati velike štete u poljoprivrednoj proizvodnji.
Regionalni centar PIS-a Pančevo je sproveo monitoring u cilju registrovanja njihovog prisustva, a rezultati su prikazani u tabeli. Kao rezultati prikazani su procenti biljaka na kojima je registrovano prisustvo bar jednog razvojnog stadijuma stenica.
|
Maj 2019. |
|
|
Vrsta stenice |
|
Usev/zasad - Lokalitet |
Halyomorpha halys |
Nezara viridula |
|
Soja - Debeljača |
17% |
3% |
|
Paradajz - Pančevo |
26% |
7% |
|
Paprika -Jabuka |
57% |
27% |
|
Krastavac - Crepaja |
60% |
17% |
|
Kukuruz šećerac - Glogonj |
77% |
0% |
|
Breskva - Pančevo |
93% |
0% |
|
Jabuka (ekstenzivni zasadi)-Pančevo |
100% |
0% |
|
Jul 2019. |
|
|
Vrsta stenice |
|
Usev/zasad - Lokalitet |
Halyomorpha halys |
Nezara viridula |
|
Soja - Debeljača |
26% |
7% |
|
Avgust 2019. |
|
|
Vrsta stenice |
|
Usev/zasad - Lokalitet |
Halyomorpha halys |
Nezara viridula |
|
Paradajz - Pančevo |
22% |
10% |
|
Paprika - Jabuka |
64% |
50% |
|
Krastavac - Crepaja |
47% |
13% |
|
Kukuruz šećerac - Glogonj |
87% |
3% |
|
Breskva - Pančevo |
0% |
0% |
|
Jabuka (ekstezivni zasadi) |
100% |
13% |
Mere kontrole ovih štetnih vrsta su veoma otežane. Najznačajniji razlog je ograničena upotreba insekticida tokom sazrevanja plodova kada se registruju i najveći napadi stenica.
U našoj zemlji nema registrovanih insekticida za suzbijanje navedenih vrsta.
Sistem PIS-a je sproveo oglede u usevima paprike i paradajza u cilju suzbijanja zelene povrtne stenice i dobru efikasnost pokazali su insekticidi na bazi bifentrina.
Međutim, primenom insekticida iz grupe piretroida suzbijaju se i korisni organizmi. Suzbijanjem stenica samo hemijskim merama zaštite moguće je stvaranje rezistentnosti na primenjene insekticide. Primena insekticida u periodu zrenja plodova je veoma ograničena zbog često nemogućnosti poštovanja karence.
Da bi se izbegli navedeni štetni efekti, moguće je suzbijanje stenica po ivičnim delovima parcela ili na mestima gde su stenice grupisane.
U zemljama gde su navedene stenice ekonomski značajne štetočine razvijaju se i koriste klopke koje rade na principu privlačenja i ubijanja stenica.
Kako je započeo proces migracije odraslih jedinki u stambene i druge objekte radi prezimljavanja, njihovim suzbijanjem u ovom periodu značajno bi se smanjio potencijal štetočine za narednu godinu.