29.6.2022
Na području delovanja RC Vrbas, na pojedinačnim stablima različitih voćnih vrsta, registrovano je prisustvo dudovca (Hyphanthria cunea).
Dudovac je izrazito polifagna vrsta, sa više od 120 domaćina. Prezimljava u stadijumu lutke, ispod ili u pukotinama kore drveta. Ima dve do tri generacije godišnje. Ženke su bele boje, a mužjak na krilima ima crne tačkice. Gusenice su dlakave, varirajučih boja. Najviše napada dud, orah, šljivu, jabuku, krušku, višnju, topolu, vrbu, ukrasno drveće i dr.
Dudovac stvara paučinasta gnezda koja se nalaze na krajevima grana. Gusenice su u mlađim razvojnim stupnjevima u grupi, a kasnije se razilaze. Mlade gusenice svojom ishranom skeletiraju lišće, dok starije gusenice mogu potpuno da pojedu list kada dolazi do golobrsta. Za kompletan razvoj gusenice, koja prolazi kroz 5 larvenih razvojnih stupnjeva potrebno je oko 30-45 dana što zavisi od temperature.
S obzirom da su simptomi oštećenja od gusenica dudovca za sada registrovani na pojedinačnim granama, preporučuje se mehaničko uklanjanje i uništavanje zapredaka u kojima se gusenice nalaze, kako ne bi došlo do daljeg širenja i pojave većih šteta.
Na području delovanja RC Vrbas, usevi kukuruza se u zavisnosti od rokova setve i agrotehnike, nalaze u različitim fenofazama razvoja, od početka rasta stabljike, do cvetanja (BBCH 30-63). Vizuelnim pregledom useva kukuruza, koji se nalazi u monokulturi, na svili, registrovane su odrasle jedinke kukuruzne zlatice, ( Diabrotica virgifera virgifera La Conte ) na do 50% biljaka.
Kukuruzna zlatica ima jednu generaciju godišnje i prezimi u stadijumu jajeta u zemljištu. Piljenje larvi počinje u maju ili junu, dok se odrasle jedinke pojavljuju krajem juna. To je štetočina koja ceo svoj ciklus razvoja počinje i završava na kukuruzu. Štetne su i larve i imago. Larve se hrane korenovim dlačicama i korenom, izgrizajući i bušeći ga. Tako oštećene biljke poležu i dobijaju izgled labudovog vrata, a takva biljka i ako se oporavi, predstavlja problem tokom kombajniranja. Imago se hrani listovima, svilom, polenom i štete zavise od populacije insekata. Ukoliko je brojnost velika, tj. 5 i više imaga na semenskom kukuruzu i 8-10 imaga po biljci na merkantilnom kukuruzu, u vreme kad je svila zelena, štete od ishrane imaga mogu dovesti do potpunog uništenja svile i polena i do formiranja rehuljavih klipova.
U cilju kontrole kukuruzne zlatice osnovna i najefikasnija mera je plodored.
imago kukuruzne zlatice 15.6.2022
Na području delovanja RC Vrbas, usevi šećerne repe se nalaze u fazi sklapanja redova, od 30% biljaka zatvorilo redove, do faze potpunog zatvaranja redova (BBCH 33-39).
Vizuelnim pregledom useva šećerne repe, na nekoliko lokaliteta, na osetljivijim sortama, registrovane su pege od prouzrokovača pegavosti lista šećerne repe (Cercospora beticola) na 1% biljaka. Fungicidni tretman se za sada ne preporučuje, a RC Vrbas nastavlja sa redovnim pregledima biljaka.
Pega od Cercospora beticola
konidija Cercospora beticola 8.6.2022
Na području delovanja RC Vrbas, na lokalitetu u Liparu, vizuelnim pregledom listova vinove loze, registrovano je prisustvo lozine štitaste vaši (Pulvinaria vitis ) na starijim delovima čokota. Radi se o čokotima na okućnicama i ekstenzivnoj proizvodnji. Vinova loza se nalazi u fazi od kraj cvetanja, do faze formiranje plodova: mladi plodovi počinju da rastu, ostaci od cvetova opadaju (BBCH 69 - 71).
Lozina štitasta vaš ima jednu generaciju godišnje, spljošteno i ovalno telo smeđe boje. Na kraju tela se nalazi bela voštana kesa u kojima se nalaze jaja. Prezimi kao larva 2. stupnja u pukotinama kore, račvama grana. Larva se hrani na mladim letorastima, siše sokove, što može dovesti do prevremenog opadanja listova. Jedna ženka položi do 4000 jaja. Larve se hrane do 2 .stupnja, posle čega se povlače na mesta prezimljavanja. Veće štete, ova vaš nanosi kao vektor različitih virusa vinove loze.
larve lozine štitaste vaši
Preporuka proizvođačima grožđa je da pregledaju biljke i da ukoliko primete štitiće, mehanički ih uklone tako što će ukloniti i koru sa drvenastog dela, a zatim primene preparate na bazi mineralnog ulja u koncentraciji 2-3%. Tretiraju se samo drvenasti delove loze tamo gde se nalaze štitići. 31.5.2022
Na području delovanja RC Vrbas, na lokalitetu u Liparu, vizuelnim pregledom listova vinove loze, registrovano je prisustvo larvi prvog stupnja razvoja cikade (Scaphoides titanus) na naličju lista.
larva cikade vinove loze
Ova cikada je vektor fitoplazme Flavescence doree koja prouzrokuje veoma destruktivno oboljenje - zlatasto žutilo vinove loze.
Cikada Scaphoides titanus je monofagna vrsta, ceo svoj ciklus razvoja počinje i završava na vinovoj lozi. Ima jednu generaciju godišnje i prezimi u fazi jajeta na dvogodišnjim lastarima. Larva prolazi kroz pet stupnjeva razvoja i svojom ishranom pravi indirektne štete, prenoseći fitoplazmu Flavescence doree. Hemijske mere se za sada ne preporučuju, jer su registrovane larve prvog stupnja razvoja koje kao i L2 nisu infektivne. Larve L3, L4, L5 i odrasla jedinka su infektivne tj. prenose fitoplazmu. 24.5.2022
Na području delovanja RC Vrbas, usevi kukuruza se nalaze u fazi razvoja listova, 6-7 listova razvijeno (BBCH 16-17). Vizuelnim pregledom useva kukuruza šećerca, registrovano je polaprisustvo jajnih legala kukuruznog plamenca (Ostrinia nubilalis ), na 1% biljaka. Na jajnom leglu je uočena i parazitna osica iz roda Trichogramma.
jajno leglo i Trichogramma
Kukuruzni plamenac je najvažnija štetočina kukuruza i paprike. Prezimi kao larva, ima izražen polni dimorfizam. Odrasle jedinke se hrane nektarom biljaka, a glavne štete prave larve, hraneći se polenom na metlici, unutrašnjošću stabljika i klipova (kukuruz) ili u plodovima paprika. Mere zaštite se za sada ne preporučuju, a RC Vrbas nastavlja sa praćenjem ove štetočine i blagovremeno će dati signal za početak tretiranja. 20.5.2022
Na području delovanja RC Vrbas, u zasadu kruške, koja se nalazi u fenofazi plodovi do 20 mm ( BBCH 72 ), na mladim izbojima, registrovani su simptomi oštećenja od kruškine ose srčikarice (Janus compressus).
_JPG.jpg)
izgled napadnutog mladara od ose srčikarice
_JPG.jpg)
karakteristični ubodi na mladarima kruške
Kruškina osa srčikarica ima jednu generaciju godišnje. Pripada familiji Cephidae (ose vlatarice). Ima izraženi polni dimorfizam i javlja se periodično. Primarni domaćin ove štetočine je kruška, a štete često pravi i na jabuci. Ženka polaže do 30 jaja, praveći ubode u obliku spirale, od vrha mladara ka osnovi. Sušenje mladara nastaje u vreme ovipozicije i tokom razvoja larve. Larva prolazi kroz 3 stupnja razvoja i hrani se unutrašnjošću mladara, koji usled toga venu, opadaju i suše se. Štete su posebno izražene u rasadnicima.
Karakteristična je činjenica da su simptomi napada na mladarima od kruškine ose srčikarice veoma slični simptomima bakteriozne plamenjače jabučastog voća. S toga se prilikom pregleda mladara pažnja treba obratiti upravo na spiralne ubode na mladarima od polaganja ženki ose srčikarice po čemu se razlikuju simptomi oštećenja od ova dva štetna organizma.
Suzbijanje kruškine ose srčikarice u intenzivnim zasadima vrši se zajedno sa suzbijanjem obične kruškine buve. 10.5.2022
Na području delovanja RC Vrbas usevi krompira namenjeni za proizvodnju jesenjeg krompira se nalaze u fazi od 4 do 6 listova na glavnoj stabljici razvijeno (BBCH 14-16).
Vizuelnim pregledom useva krompira registrovano je prisustvo krompirove zlatice (Leptinotarsa decemlineata). Krompirova zlatica je redovno prisutna štetočina u svim reonima gajenja krompira. Štetni su imago i larva. Pri velikoj brojnosti i intenzivnoj ishrani, celokupna lisna masa može nestati za relativno kratko vreme. U toku je polaganja jaja, a u narednom periodu se očekuje i početak piljenja larvi.
jajna legla krompirove zlatice
Hemijske mere zaštite se za sada ne preporučuju.
Preporuka poljoprivrednim proizvođačima je da obilaze svoje useve, a RC Vrbas nastavlja sa daljim monitoringom ove štetne vrste i blagovremeno će signalizirati o vremenu tretmana.
Na području RC Vrbas, većina sorti šljive se nalazi u fenofazi po BBCH skali 73 (drugo opadanje plodova).
Vizuelnim pregledima plodova na do 3% stabala primećeni su listovi sa simptomima crvenih gala.
Radi se o deformitetima koje izaziva šljivina lisna muva (Putoniella pruni).
 
Gale na naličju listova Larve unutar gala
Na naličju lista su uzdužne gale u obliku oteklina ili džepova, žuto-crvene boje, koje se nalaze uz glavni lisni nerv. Unutar sveke gale se nalazi po nekoliko larvi žuto-narandžaste boje. Potpuno razvijene larve padaju na tlo i prezimljavaju u zemlji.
Ova vrsta ne spada u ekonomski značajne štetočine, a osim šljive napada i druge vrste iz roda Prunus. Štete se ogledaju u deformaciji listova što utiče na smanjenje fotosinteze biljaka.
Hemijske mere zaštite u cilju suzbijanja ove štetočine se ne preporučuju. 29.4.2022
Na području RC Vrbas ove godine je uočena veća brojnost kukuruzne pipe (Tanymecus dilaticolis) u odnosu na prethodne godine.
Pored prisustva ove pipe u usevima kukuruza, ove godine su uočene značajne štete od njene ishrane i na usevima pšenice, pogotovo na parcelama gde je prošle godine bio kukuruz. Na mestima gde se kukuruzna pipa hranila na listovima, uočeno je i intenzivno prisustvo vrtnih muva (Bibio hortulans).
Vrtne muve nisu poznate kao štetočine poljoprivrednih useva, one se samo hrane biljnim sokovima (usni aparat za lizanje).
Najveći napadi i oštećenja od kukuruzne pipe su uočeni po obodima parcela.
Preporuka je da se usevi kukuruza redovno obilaze jer tek predstoji nicanje na velikom broju useva, a pipa je najopasnija u periodu od nicanja do razvoja prvih listova (pogledati preporuku).
kukuruzna pipa na pšenici
kukuruzna pipa na pšenici
vrtne muve na mestima oštećenja od kukuruzne pipe |
|
|
|
|