25.7.2023
Na području delovanja RC Vrbas, usevi kukuruza se nalaze u fazi cvetanja i razvoja ploda, gornji i donji delovi metlice u cvetanju, mlečni sadržaj zrna do 40% suve materije (BBCH 65-75).
Vizuelnim pregledom useva merkantilnog, semenskog i kukuruza šećerca, registrovano je prisustvo cikade Reptalus panzeri.
cikada kukuruza
Cikada Reptalus panzerii je vektor Stolbur fitoplazme koja prouzrokuje bolest crvenilo kukuruza.
Ova cikada ima jednu generaciju godišnje, prezimi kao larva u trećem stupnju razvoja na korenu pšenice. Ženka polaže jaja u blizini korena kukuruza, u zemlji, gde larve ranih stupnjeva nastavljaju svoju ishranu. Odrasle jedinke se pojavljuju u junu, julu i hrane se floemskim sokovima i na taj način zaražavaju biljke.
Glavni simptomi se manifestuju u vidu crvenila glavnog nerva lista kukuruza iznad klipa. Crvenilo se kasnije širi na ostali deo lista. Klipovi napadnuti od ove cikade su deformisani, zrna su štura ili nisu ni formirana. Zaražene biljke su uglavnom nepravilno raspoređene po parceli, a njihova brojnost varira u zavisnosti od stepena zaraze. Bolest se prenosi cikadama na druge biljke.
Cikada Reptalus panzeri ima veliki broj domaćina, naseljava staništa u blizini šuma, kao i žbunastu i drvenastu vegetaciju. Preferira kukuruz kao glavnu biljku domaćina, zbog ishrane imaga i mlađih larvenih stupnjeva. Posle skidanja useva kukuruza, cikada nastavlja svoj razvoj na pšenici. I zato je najvažnija mera kontrole crvenila kukuruza poštovanje plodoreda, tj. posle kukuruza ne sejati pšenicu, da bi se prekinuo ciklus razvoja ove cikade i tako smanjila njena brojnost, kao i suzbijanje korova na uvratinama, kanalima, poljskim putevima. Hemijske mere se ne preporučuju. 2.6.2023
Na području delovanja RC Vrbas, usevi kukuruza se nalaze u fazi razvoja listova, 6-7 listova razvijeno (BBCH 16-17). Vizuelnim pregledom useva merkantilnog kukuruza registrovano je prisustvo jajnih legala kukuruznog plamenca (Ostrinia nubilalis ) na 1% biljaka.
jajno leglo kukuruznog plamenca
Kukuruzni plamenac je najvažnija štetočina kukuruza i paprike u našem regionu. Prezimi kao odrasla larva i ima izražen polni dimorfizam. Odrasle jedinke se hrane nektarom biljaka, a glavne štete prave larve, hraneći se polenom na metlici, unutrašnjošću stabljika i klipova (kukuruz) ili u plodovima paprika.
Mere zaštite se za sada ne preporučuju, a RC Vrbas nastavlja sa praćenjem ove štetočine. 18.10.2022
Na području RC Vrbas izvršen je monitoring merkantilnog kukuruza pred berbu na 10 parcela sa hibridima srednje kasnih i kasnih grupa zrenja. Vizuelnim pregledom klipova kukuruza registrovana su oštećenja od insekata (kukuruzni plamenac, Ostrinia nubilalis i kukuruzna sovica, Helicoverpa armigera) i prisustvo simptoma fitopatogenih gljiva (Fusarium spp., Aspergillus spp., Penicillium spp., Cladosporium spp.), kao i kombinovanih oštećenja od navedenih štetnih organizama. Rezultati vizuelnih pregleda klipova kukuruza, prikazani su u tabeli.
|
|
Procenat oštećenih klipova |
|
klipovi bez simptoma |
10-83% |
|
klipovi sa oštećenjima od insekata |
0-29% |
|
klipovi sa simptomima Fusarium sp. |
0-9% |
|
klipovi sa simptomima Aspergillus sp. |
0-21% |
|
klipovi sa simptomima Penicillium sp. |
0-4% |
|
klipovi sa simptomima Cladosporium sp. |
0-7% |
|
Klipovi sa kombinovanim oštećenjima: insekti + Fusarium sp. |
0-14% |
|
Klipovi sa kombinovanim oštećenjima: insekti + Fusarium sp. + Penicilium sp. |
0-2% |
|
klipovi sa simptomima Fusarium sp.+ Aspergillus sp |
0-4% |
|
klipovi sa simptomima Cladosporium sp.+ insekti |
0-1% |
|
klipovi sa simptomima Penicillium sp.+insekti |
0-15% |
|
klipovi sa simptomima Aspergilus sp.+insekti |
0-9% |
|
klipovi sa simptomima Fusarium sp.+Cladosporium sp. |
0-1% |
|
Klipovi sa kombinovanim oštećenjima: insekti + Aspergilus sp. + Fusarium sp |
0-1% |
|
Klipovi sa kombinovanim oštećenjima: insekti + Fusarium sp. + Penicilium sp. |
0-15% |
|
Klipovi sa simptomima Penicilium sp.+ Aspergillus sp |
0-2% |
|
Klipovi sa kombinovanim oštećenjima: Penicilium sp. + Aspergilus sp. + Fusarium sp. |
0-1% |
|
Klipovi sa kombinovanim oštećenjima: insekti + Fusarium sp. + Cladosporium sp. |
0-1% |
|
Klipovi sa kombinovanim oštećenjima: insekti + Aspergilus sp. + Cladosporium sp |
0-1% |
|
Klipovi sa kombinovanim oštećenjima: insekti + Aspergilus sp. + Penicilium sp. |
0-5% |
simptomi truleži klipa kukuruza Gljive koje pripadaju rodovima Fusarium, Aspergillus i Penicillium u specifičnim uslovima imaju sposobnost sinteze mikotoksina koji mogu ugroziti zdravstvenu bezbednost kukuruza, te je preporuka da se jako zaraženi klipovi pri skladištenju odbace i ne koriste za ishranu stoke. 6.10.2022
Na području RC Vrbas izvršen je monitoring merkantilnog kukuruza pred berbu na 10 parcela sa hibridima ranih grupa zrenja. Vizuelnim pregledom klipova kukuruza registrovana su oštećenja od insekata (kukuruzni plamenac, Ostrinia nubilalis i kukuruzna sovica, Helicoverpa armigera) i prisustvo simptoma fitopatogenih gljiva (Fusarium spp., Aspergillus spp., Penicillium spp., Cladosporium spp.), kao i kombinovanih oštećenja od navedenih štetnih organizama.
simptom Aspergillus spp.
simptomi Fusarium spp.
Rezultati vizuelnih pregleda merkantilnog kukuruza ranih grupa zrenja pred berbu prikazano je u tabeli:
|
|
Procenat oštećenih klipova |
|
klipovi bez simptoma |
17-90% |
|
klipovi sa oštećenjima od insekata |
3-19% |
|
klipovi sa simptomima Fusarium sp. |
5-17% |
|
klipovi sa simptomima Aspergillus sp. |
0-13% |
|
klipovi sa simptomima Penicillium sp. |
0-5% |
|
klipovi sa simptomima Cladosporium sp. |
0-9% |
|
Klipovi sa kombinovanim oštećenjima: insekti + Fusarium sp. |
0-30% |
|
Klipovi sa kombinovanim oštećenjima: insekti + Fusarium sp. + Penicilium sp. |
0-6% |
|
klipovi sa simptomima Fusarium sp.+ Aspergillus sp |
0-4% |
|
klipovi sa simptomima Cladosporium sp.+ insekti |
0-3% |
|
klipovi sa simptomima Penicillium sp.+insekti |
0-8% |
|
klipovi sa simptomima Aspergilus sp.+insekti |
0-12% |
|
klipovi sa simptomima Fusarium sp.+Cladosporium sp. |
0-3% |
|
Klipovi sa kombinovanim oštećenjima: insekti + Aspergilus sp. + Fusarium sp |
0-4% |
|
Klipovi sa kombinovanim oštećenjima: insekti + Fusarium sp. + Penicilium sp. |
0-6% |
|
Klipovi sa kombinovanim oštećenjima: insekti + Aspergilus sp. + Penicilium sp. |
0-2% |
Gljive koje pripadaju rodovima Fusarium, Aspergillus i Penicillium u specifičnim uslovima imaju sposobnost sinteze mikotoksina koji mogu ugroziti zdravstvenu bezbednost kukuruza, te je preporuka da se jako zaraženi klipovi pri skladištenju odbace i ne koriste za ishranu stoke. 19.7.2022
Na području delovanja RC Vrbas, usevi kukuruza se nalaze u fazi cvetanja i razvoja ploda, gornji i donji delovi metlice u cvetanju, mlečni sadržaj zrna do 40% suve materije ( BBCH 65-75 ).
Vizuelnim pregledom useva merkantilnog, semenskog i kukuruza šećerca, registrovano je prisustvo cikade Reptalus panzeri.
Vektor je Stolbur fitoplazme koja prouzrokuje crvenilo kukuruza.
Ova cikada ima jednu generaciju godišnje, prezimi kao larva u trećem stupnju razvoja na korenu pšenice. Ženka polaže jaja u blizini korena kukuruza, u zemlji, gde larve ranih stupnjeva nastavljaju svoju ishranu. Odrasle jedinke se pojavljuju u junu, julu i hrane se floemskim sokovima.
cikada Reptalus panzeri
Cikada Reptalus panzeri ima veliki broj domaćina, naseljava staništa u blizini šuma, kao i žbunastu i drvenastu vegetaciju. Preferira kukuruz kao glavnu biljku domaćina, zbog ishrane imaga i mlađih larvenih stupnjeva. Najvažnija mera zaštite je poštovanje plodoreda, tj. posle kukuruza ne sejati pšenicu, da bi se prekinuo ciklus razvoja ove cikade i tako smanjila njena brojnost. Hemijske mere se ne preporučuju. 11.7.2022
Na području RC Vrbas, usevi merkantilnog, semenskog i kukuruza šećerca nalaze se u fazi rane mlečne zrelosti do faze rane voštane zrelosti (BBCH 73-83).
Vizuelnim pregledom useva kukuruza, u zavisnosti od hibrida i lokaliteta, registrovani su simptomi mehuraste gari kukuruza (Ustilago maydis) na do 30% biljaka.
simptomi mehuraste gari na klipu kukuruza
Simptomi su izraženi na svim nadzemnim delovima biljaka kukuruza, u vidu mehurastih izraslina. Na listovima se pojavljuju bradavičaste tvorevine, duž glavnog nerva ili na ivicama.
simptomi mehuraste gari na listu kukuruza
Najveći tumori formiraju se na klipu. Gljiva se razmnožava hlamidosporama koje nastaju u tumorastim izraštajima. Optimalna temperature za razvoj gljive je od 26-32°C i smenjivanje sušnog i vlažnog perioda u vremenu od izbijanja metlica do oplodnje. Plodored nema uticaja na intenzitet pojave oboljenja. Mehanička oštećenja na biljkama, posebno od insekata ili grada doprinose povećanju zaraze.
Najvažnije mere kontrole mehuraste gari kukuruza su gajenje hibrida otpornih na stresne uslove kao i primena svih agrotehničkih mera koje doprinose boljoj kondiciji biljaka i prevazilaženju stresnih uslova poput dobre obrade zemljišta, izbalansirane mineralne ishrane i optimalne gustine useva.
Na području delovanja RC Vrbas, u usevu kukuruza šećerca, koji se nalazi u fenofazi razvoja ploda, rana mlečna zrelost do 40% mlečnog sadržaja ( BBCH 71-73 ), vizuelnim pregledom registrovano je prisustvo odraslih jedinki zelene povrtne stenice ( Nezara viridula ) na do 80% biljaka.
zelena povrtna stenica
Štete prave i larve i odrasle jedinke sisajući biljne sokove iz svih nadzemnih delova biljaka. Veoma je polifagna štetočina i na području našeg rada registrovana je u svim voćarskim, povrtarskim i ratarskim kulturama. Usni aparat je prilagođen za bodenje i sisanje. Na mestima uboda dolazi do promene boje ploda i napadnuti plodovi dobijaju gorak ukus usled ispuštanja enzima prilikom ishrane stenica. Na mestima uboda dolazi i do razvijanja sekundarnih patogena i takvi plodovi gube tršišnu i upotrebnu vrednost.
oštećenja na klipu kukuruza od stenica
oštećenja od stenica
Insekticidi iz grupe piretroida pokazali su dobru efikasnost u suzbijanju ove štetočine, ali je njihova primena ograničena u fazama sazrevanja plodova zbog karence, kao i zbog njihovog štetnog dejstva na korisne organizme. Na manjim površinama moguće je mehaničko sakupljanje i uništavanje larvi i odraslih jedinki. 29.6.2022
Na području delovanja RC Vrbas, usevi kukuruza se u zavisnosti od rokova setve i agrotehnike, nalaze u različitim fenofazama razvoja, od početka rasta stabljike, do cvetanja (BBCH 30-63). Vizuelnim pregledom useva kukuruza, koji se nalazi u monokulturi, na svili, registrovane su odrasle jedinke kukuruzne zlatice, ( Diabrotica virgifera virgifera La Conte ) na do 50% biljaka.
Kukuruzna zlatica ima jednu generaciju godišnje i prezimi u stadijumu jajeta u zemljištu. Piljenje larvi počinje u maju ili junu, dok se odrasle jedinke pojavljuju krajem juna. To je štetočina koja ceo svoj ciklus razvoja počinje i završava na kukuruzu. Štetne su i larve i imago. Larve se hrane korenovim dlačicama i korenom, izgrizajući i bušeći ga. Tako oštećene biljke poležu i dobijaju izgled labudovog vrata, a takva biljka i ako se oporavi, predstavlja problem tokom kombajniranja. Imago se hrani listovima, svilom, polenom i štete zavise od populacije insekata. Ukoliko je brojnost velika, tj. 5 i više imaga na semenskom kukuruzu i 8-10 imaga po biljci na merkantilnom kukuruzu, u vreme kad je svila zelena, štete od ishrane imaga mogu dovesti do potpunog uništenja svile i polena i do formiranja rehuljavih klipova.
U cilju kontrole kukuruzne zlatice osnovna i najefikasnija mera je plodored.
imago kukuruzne zlatice 24.5.2022
Na području delovanja RC Vrbas, usevi kukuruza se nalaze u fazi razvoja listova, 6-7 listova razvijeno (BBCH 16-17). Vizuelnim pregledom useva kukuruza šećerca, registrovano je polaprisustvo jajnih legala kukuruznog plamenca (Ostrinia nubilalis ), na 1% biljaka. Na jajnom leglu je uočena i parazitna osica iz roda Trichogramma.
jajno leglo i Trichogramma
Kukuruzni plamenac je najvažnija štetočina kukuruza i paprike. Prezimi kao larva, ima izražen polni dimorfizam. Odrasle jedinke se hrane nektarom biljaka, a glavne štete prave larve, hraneći se polenom na metlici, unutrašnjošću stabljika i klipova (kukuruz) ili u plodovima paprika. Mere zaštite se za sada ne preporučuju, a RC Vrbas nastavlja sa praćenjem ove štetočine i blagovremeno će dati signal za početak tretiranja. 16.8.2021
Na području RC Vrbas, usevi merkantilnog i semenskog kukuruza se nalaze u fazi rane mlečne zrelosti do faze rane voštane zrelosti (BBCH 73-83).
Vizuelnim pregledom useva kukuruza, na više hibrida i lokaliteta, registruju se simptomi mehuraste gari kukuruza (Ustilago maydis), na do 10% biljaka.
tumorasta tvorevina od prouzrokovača mehuraste gari kukuruza
Mehurasta gar kukuruza se javlja svake godine, zahvata sve biljne delove kukuruza, posebno klip. Patogen može prouzrokovati zarazu sve dok se biljka razvija. Smenjivanje sušnih sa vlažnim periodima, pogoduju razvoju bolesti, u osetljivoj fenofazi, 10-15 dana pred cvetanje. Jača pojava infekcije javlja se i na mestima oštećenja od grada, na majčinskim biljkama u semenskim usevima, na mestu gde je iščupana metlica.
Simptomi se javljaju u vidu tumorastih izraslina, koje se sastoje iz mešavine patogena i zaraženih delova kukuruza. U početnom stadijumu, tumori su srebrno beli, sa glatkom opnom. S sazrevanjem, tumori dobiju tamnu boju, pucaju i iz njih se oslobađa velika količina hlamidospora, pomoću kojih se patogen razmnožava.
Mere zaštite su gajenje hibrida koji su otporni na stresne uslove, izbalansirano đubrenje. Plodored ne utiče značajno na pojavu ovog oboljenja. |
|
|
|
|