26.1.2024
Na području delovanja RC Novi Pazar usevi ozime pšenice se, u zavisnosti od vremena setve i nadmorske visine , nalaze u različitim fazama razvoja od jedan do četiri lista razvijeno (BBCH 11-14).
Vizuelnim pregledom useva ozime pšenice nije uočeno prisustvo štetnih insekata, kao ni prisustvo aktivnih rupa od glodara poljske voluharice (Microtus arvalis) i poljskog miša (Apodemus sylvaticus). Takođe, vizuelnim pregledima useva nije uočeno prisustvo prouzrokovača bolesti.
Kao posledica niskih temperatura i prizemnih mrazeva, uočava se žućenje vršnih listova ozime pšenice.
RC Novi Pazar nastavlja sa praćenjem zdravstvenog stanja useva ozime pšenice. 17.11.2023
Na području delovanja RC Novi Pazar, na nižim nadmorskim visinama, usevi ozime pšenice se nalaze od faze nicanja do faze tri lista razvijeno (BBCH 09-13). Na višim nadmorskim visinama, Pešterska visoravan (Sjenica), usevi ozime pšenice se nalaze u različitim fazama nicanja.
Na više lokaliteta (Bele Vode, Vranovina), na nižim nadmorskim visinama, vizuelnim pregledima nisu uočeni simptomi biljnih bolesti, dok je prisustvo lisnih vaši (Aphididae) uočeno na do 7 % biljaka. Najavljeno zahlađenje za naredni period uticaće na smanjenje brojnosti i aktivnosti navedenih štetočina.
Takođe, vizuelnim pregledom useva ozime pšenice, nije registrovano prisustvo aktivnih rupa od glodara (poljskog miša – Apodemus spp. i poljske voluharice – Miocrotus arvalis).
RC Novi Pazar nastavlja sa praćenjem zdravstvenog stanja useva ozime pšenice. 7.10.2023
Na području delovanja RC Novi Pazar, vizuelnim pregledom parcela pod lucerkom (Đerekare-Pešterska visoravan), pašnjaka (Brnjica - Sjenica) i višegodišnjih zasada (Vranovina i Bele Vode), nije utvrđeno prisustvo aktivnih rupa od poljskih miševa (Apodemus spp.) i poljske voluharice (Microtus arvalis).
RC Novi Pazar će nastaviti sa praćenjem aktivnosti poljskih glodara i izvestiće o njihovom prisustvu i brojnosti. 16.6.2023
Na području delovanja RC Novi Pazar usevi ozime pšenice nalaze se u zavisnosti od nadmorske visine u različitim fazama razvića i sazrevanja plodova.
Vizuelnim pregledom useva ozime pšenice na više lokaliteta registrovano je prisustvo simptoma šturosti klasa- fuzarioze (Fusarium graminearum).
U usevima pšenice na nižoj nadmorskoj visini (lokalitet Novi Pazar) registrovani su simptomi na do 12% klasova, a procenat zaražene površine klasa kreće se od 10 do 15. Na višoj nadmorskoj visini (lokalitet Sjenica) pisustvo simptoma fuzarioze uočeni su na do 7% klasova, a procenat zaražene površine klasa se kreće do 5.
Do infekcije ovim patogenom, dolazi u fazi cvetanja u uslovima učestalih kiša, ali i u uslovima velike vlažnosti i optimalnih temperatura vazduha. Usevi u kojima hemijske mere zaštite nisu blagovremeno sprovedene cvetovi predstavljaju „ulazna vrata“ za prodor ove fitopatogene gljive. Nakon ostvarene infekcije, vlažno i toplo vreme pogoduje razvoju i širenju ovog patogena.
Na zaraženim biljkama prvi simptomi se uočavaju na klasićima koji gube normalnu zelenu boju i postaju bledi i žućkasti. Ova bolest može zahvatiti pojedinačne klasiće, delove klasa ili čitav klas. Zaražena zrna su nenalivena, štura i lošeg kvaliteta, što za posledicu ima i smanjenje prinosa.
Takođe, zaražena zrna mogu da sadrže mikotoksine koji su veoma štetni po zdravlje ljudi i životinja. 2.6.2023
Na području delovanja RC Novi Pazar usevi paprike u plasteničkoj proizvodnji se nalaze u različitim fazama razvoja od faze razvoja 4-8 listova (BBCH 14-18), do faze vidljiva prva cvast (BBCH 52).
Vizuelnim pregledom useva paprike u plasteničkoj proizvodnji uočeno je prisustvo puževa golaća kao i šteta usled njihove ishrane.
Puževi golaći koji su najštetnije vrste kod nas pripadaju familijama Limacidae i Arionidae.
Golaći pričinjavaju direktne štete, jer grizu klice ili oštećuju mlade i odrasle biljke, ali i indirektne štete prenoseći razne biljne bolesti.
Oštećenja koja nanose starijim biljkama omogućuju prodor parazita, prouzrokovača truljenja. Neretko se događa da neke biljne vrste puževi oštećuju samo dok su mlade, a kada se razviju izbegavaju ih zbog solanina, kapsicina i drugih materija, koje su otrovne po njih.
U plasteničkoj proizvodnji povrća mogu naročito biti štetni.
Kako su aktivni noću (da bi se zaštitili od isušivanja) često se i ne primeti njihovo prisustvo. Međutim, njihovo prisustvo se može uočiti po sluzavim srebrnkastim tragovima koje ostavljaju za sobom.
Preko dana borave u pukotinama u zemlji, ispod listova ili drugim skloništima.
Da bi se ublažile štete koje prave puževi golaći, neophodno je primeniti niz mera:
- zemljište mora duboko da se obradi, usitni i popravi,
- potrebno je uništiti njihova skrovišta.
- iz plastenika treba izneti iskorišćenu ambalažu, alatke, folije, a u okolini je potrebno uništiti korov i izbegavati gajenje drugih biljnih vrsta između dva objekta.
- puževe je najbolje uništavati mehanički i to tako što se svakog jutra, sa unutrašnje i spoljašnje strane plastenika pokupe puževi koji su krenuli u skrovište.
- pored ovih preventivnih mera, preporučuje se i sakupljanje puževa u jutarnjim i večernjim časovima kao i tokom kišnih dana i zaprašivanje oko ugroženih površina raznim sredstvima u prahu koja izazivaju dehidrataciju puževa, prekomerno lučenje sluzi što ih onesposobljava za kretanje (pepeo, živi kreč i dr.).
- hemijske mere zaštite podrazumevaju primenu registrovanih limacida:
Pužomor pelete Fe na bazi gvožđe-fosfata (5 g peleta/m² ravnomernim raspoređivanjem peleta po površini između redova biljaka ili postavljanjem peleta na gomilice u ranim jutarnjim ili večernjim satima ili pred kišu, nema toksikološki značajnih svojstava koja podležu klasifikaciji te nema karencu);
Limacidi na bazi metaldehida: Carakol 1g mamaka/m², Metash 3 300g granula/m² i Push 5 100g granula/m² (karenca za povrće i krompir je 21 dan, na tretiranim površinama najmanje 7 dana nakon tretiranja ne treba dozvoliti pristup domaćim životinjama, tretiranu površinu ne treba obrađivati 21 dan posle primene, maksimalno se može koristiti dva puta sa intervalom od 14 dana).
29.5.2023
Obilaskom useva ozime pšenice, na pojedinim parcelama na lokalitetu Vranovina (Novi Pazar), koje se nalaze u fenofazi kraj klasanja: pojavili su se svi klasovi (BBCH 59), registrovana je pojava žitnog pivca (Anisoplia sp).
Štetočina je uglavnom prisutna na obodima parcela. Odrasle jedinke žitnih pivaca se hrane zrnima u fazama mlečne i voštane zrelosti na klasu. Da bi samo jedan pivac zadovoljio dopunsku ishranu potrebno je da se ishrani sa 9-10 klasova žita.
Proizvođačima se preporučuje obilazak parcela. Ukoliko je dostignut prag štetnosti od 3-5 imaga na metar kvadratni, preporučuje se insekticidni tretman (na obodu parcele).
Mogu se koristiti insekticidi registrovani za suzbijanje drugih štetočina, ali se obavezno mora uzeti u obzir karenca insekticida koje je kod mnogih registrovanih preparata duga (35 ili 42 dana).
Mogu se koristiti insekticidi sa kraćom karencom poput:
Durbin EW (cipermetrin) 0,3-0,6 l/ha - karenca 14 dana ili
Fury 10 EC (zeta-cipermetrin) 0,1 l/ha - karenca 14 dana.
8.5.2023
Na području delovanja RC Novi Pazar, na lokalitetima Vojničke livade i Ivanča, vizuelnim pregledom zasada maline, uočeno je prisustvo simptoma rđe maline na listu (Phragmidium rubi-idae), u mladim zasadima maline, u niskom intenzitetu napada.
Rđa maline prezimljava u obliku teleutospora ili micelije u rak ranama na letorastima. Za razliku od nekih drugih prouzrokovača rđa, rđa maline nema prelaznu biljku hraniteljku, nego se ceo ciklus razvića odvija na malini. Intenzivnijoj pojavi ovog patogena pogoduje vlažno i prohladno vreme.
Patogen se razvija na svim nadzemnim zeljastim delovima maline. Simptomi se ispoljavaju u toku vegetacije u vidu pojedinačnih žuto narandžastih pega, a sa naličja lista pege su smeđe boje. Zaraženi listovi se tokom avgusta i septembra, suše i opadaju. Na stablu se rđa javlja neposredno iznad zemlje u osnovi letorasta u vidu narandžastih pustula. Na obolelom tkivu nastaju rak rane, što izaziva sušenje letorasta.
U cilju suzbijanja ovog patogena najznačajnije su preventivne mere koje podrazumevaju gajenje otpornih sorti maline, kao i uklanjanje zaraženih izdanaka, sakupljanje i spaljivanje opalog lišća u cilju smanjivanja infektivnog potencijala. S obzirom da su u pitanju mladi zasadi, sa ciljem očuvanja dobre kondicije zasada i mladih listova, može se preporučiti i primena registrovanih fungicida na bazi a.m. tebukonazol: Akord, u količini 0,8 l/ha. 4.5.2023
Na području delovanja RC Novi Pazar, usevi krompira se, u zavisnosti od vremena setve, sortimenta i nadmorske visine, nalaze u fazi od klijanja i nicanja, stabla probijaju površinu zemlje, (Pešterska visoravan), do treći list na glavnoj stabljici razvijen (Novog Pazara), (BBCH 9- 13).
Vizuelnim pregledom useva registrovano je prisustvo prezimljavajućih imaga krompirove zlatice (Leptinotarsa decemlineata) kao i jajnih legala na naličju lista.
RC Novi Pazar nastavlja sa praćenjem ove štetočine i na vreme će signalizirati vreme za sprovođenje hemijskih mera zaštite u periodu piljenja larvi. 3.5.2023
Na području delovanja RC Novi Pazar usevi crnog luka nalaze se u različitim fazama razvoja listova, od trećeg do petog lista (BBCH 13-15).
Vizuelnim pregledom useva crnog luka na lokalitetima Deževa i Bele Vode, na listovima je registrovano prisustvo položenih jaja lukove bube (Lilioceris merdigera).
Odrasle jedinke prezimljavaju u zemljištu i tokom proleća izlaze sa mesta prezimljavanja i hrane se prvo listovima korova, a zatim nastavljaju ishranu na listovima luka. Ženke polažu jaja u gomilicama od 5 do 20 komada i prilepe ih na listove luka sa donje strane. Kada se ispile, larve izgrizaju pera luka sa spoljne strane i ulaze u listove gde nastavljaju sa ishranom. Larve se razvijaju dve do tri nedelje, a zatim odlaze u zemlju gde se ulutkavaju.
Proizvođačima se preporučuje pregled useva luka i ukoliko se registruje prisustvo listova sa jajima i larvama ove štetočine, njihovo mehaničko uklanjanje.
9.3.2023
Na području delovanja RC Novi Pazar usevi ozime pšenice se nalaze u različitim fazama razvoja. Na višim nadmorskim visinama (Pešterska visoravan) usevi su u fazama razvoja listova, 7-9 listova razvijeno (BBCH 17-19).
Na nižim nadmorskim visinama (Novi Pazar) usevi su u različitim fazama bokorenja (BBCH 24-27).
Vizuelnim pregledom useva pšenice na nižim nadmorskim visinama, lokaliteti Šaronje, Vranovina, Deževa i Polokci, iz ranih rokova setve (05-15.10.2022.g), utvrđeno je prisustvo simptoma sive pegavosti lista pšenice (Septoria tritici) na od 10 % do 15 % biljaka. U usevima pšenice iz kasnijih rokova setve (polovina novembra 2022.godine), na istim lokalitetima, simptomi navedenog patogena su prisutni na 5 % do 7% biljaka.
Lisna rđa pšenice (Puccinia recondita) uočena je na pojedinačnim parcelama na lokalitetu Vranovina i to u usevima iz ranih rokova setve, na od 1 % do 3 % biljaka, a u usevima iz kasnijih rokova setve nije registrovano prisustvo simptoma rđe.
Simptomi žuto mrke pegavosti pšenice (Pyrenophora tritici-reptens) registrovani su na od 0 % do 3% na svim pregledanim lokalitetima.
Vizuelnim pregledom nije registrovano prisustvo lisnih vaši (Aphididae).
RC Novi Pazar nastavlja sa praćenjem zdravstvenog stanja ozime pšenice. |
|
|
|
|