Na području delovanja RC Niš, paradajz i paprika u plasteničkoj proizvodnji se nalazi u fazi razvoja i sazrevanja ploda (BBCH 71-81). Paprika na otvorenom se nalazi u fazi 9 i više listova razvijeno (BBCH 19).
Vizuelnim pregledima paradajza i paprika u plasteničkoj proizvodnji na pojedinim biljkama registovano je prisustvo simptoma virusa bronzavosti paradajza (Tomato spotted wilt virus – TSWV).
Simptomi virusa kod hibrida paradajza otpornih na virus bronzavosti nisu prisutni na lisnoj masi već samo na plodovima (zelenim ili zrelim), dok na hibridima paradajza koji nisu otporni na ovaj virus simptomi su prisutni na svim nadzemnim delovima. Na biljkama paprika u plasteničkoj proizvodnji takođe su registrovani simptomi ovog virusa na lisnoj masi i na plodovima. Simptomi su registrovani u usevima gde nije vršeno pravovremeno suzbijanje tripsa, vektora virusa bronzavosti paradajza. Takođe, u pregledanim usevima uočeno je i prisustvo tripsa. Ovaj virus se poslednjih godina redovno javlja na našem terenu i nanosi značajne štete u plasteničkoj proizvodnji paradajza i paprike.
velika slika
Simptomi na mladom lišću su u vidu sitnih, tamnosmeđih pega, lišće je uvijeno i naborano. Vršni meristem obično zahvata sistemična nekroza, što se odražava na smanjen porast biljke. Na mladim, zelenim plodovima javljaju se nekrotični prstenovi i šare usled čega plodovi imaju nepravilan oblik. Na zrelim plodovima javljaju se koncentrične prstenaste pege, odnosno bledocrvena, bela ili narandžasta polja oivičena koncentričnim prstenovima. Često se javlja neravnomerno sazrevanje plodova. Takvi plodovi gube tržišnu vrednost.
velika slika
Vektori ovog virusa su tripsi, insekti koji imaju više generacija tokom jedne godine. Virus može biti unet u organizam tripsa samo u stadijumu larve, a odrasli insekti su ti koji dalje prenose i šire virus. Odrasli insekti su zaraženi tokom čitavog svog života. Virus se ne prenosi na potomstvo tripsa.
Na biljkama paprike pored gore pomenutog virusa, uočen je i virus mozaika krastavca (Cucumber mosaic virus - CMV). Ovaj virus registrovan je kako u plateničkoj proizvodnji gde se gaje hibridi paprike, tako i na otvorenom gde dominira domaće seme. Vektori ovog virusa su biljne vaši.
velika slika
Simptomi na biljkama paprike su u vidu nervature u cik cak ili/i hlorotičnog mozaika na listovima, nekroze. Cvetovi su izobličeni a plodovi kržljavi i izobličeni
Usled prisustva pomenutih virusa u proizvodnim usevima proizvođačima se preporučuje:
- uništavanje biljaka sa simptomima virusa,
- pregled biljaka na prisustvo tripsa (metod otresanja na belu podlogu),
- pregled biljaka na prisustvo vaši vizuelnim pregledom,
- suzbijanje tripsa i vaši primenom registrovanih insekticida.
- uništavanje korova u i oko plastenika jer su korovi rezervoari virusnih oboljenja i vektora.
Pri primeni hemijskih mera zaštite strogo se pridržavati karence primenjenih insekticida posebno u usevima koji su u fazi sazrevanja plodova.