31.3.2023
Na području delovanja RC Knjaževac usevi ozime pšenice se, u zavisnosti od vremena setve, nalaze u različitim fazama bokorenja (BBCH 23-27).
Vizuelnim pregledom useva pšenice registrovani su simptomi bolesti u niskom procentu, sive pegavosti lista pšenice (Septoria tritici) na do 1% biljaka i simptomi pepelnice žita (Erysiphae gramminis) na do 2% biljaka. Prisustvo simptoma drugih bolesti za sada nije uočeno.
Vizuelnim pregledom, je registrovano i prisustvo lisnih vaši (Aphididae) na do 1% biljaka.
RC Knjaževac nastavlja sa praćenjem zdravstvenog stanja useva ozime pšenice i na vreme će signalizirati pravi momenat za sprovođenje hemijskih mera zaštite. 6.3.2023
Na području delovanja RC Knjaževac usevi ozime pšenice se, u zavisnosti od vremena setve i lokaliteta, nalaze u različitim fazama razvoja, od 5 listova razvijeno do početka bokorenja (BBCH 14-21).
Vizuelnim pregledom useva ozime pšenice uočeno je prisustvo simptoma pepelnice žita (Erysiphae gramminis) kao i simptoma sive pegavosti lista (Septoria tritici) na do 5 % biljaka.
Vizuelnim pregledom, takođe je registrovano prisustvo lisnih vaši (Aphididae) i cikada (Cicadelidae) na do 3% biljaka.
Prisustvo aktivnih rupa od glodara, poljskog miša (Apodemus sylvaticus) i poljske voluharice (Microtus arvalis), u zavisnosti od lokaliteta, registrovano je u niskoj brojnosti, do 8 aktivnih rupa po hekaru.
27.12.2022
Na području RC Knjaževac, usevi pšenice se, u zavisnosti od vremena setve, nalaze u različitim fazama razvoja, od faze 5 razvijenih listova, pa do faze bokorenja, 2 do 3 stabla razvijeno BBCH (15 - 23).
Vizuelnim pregledom useva pšenice, registrovane su rupe od poljskih miševa (Apodemus sylvaticus), u vrlo niskoj kategoriji brojnosti (1 – do 10 rupa/ha).
Poljski miševi pripadaju grupi povremenih ekonomskih štetočina. U fazi setve strnih žita štete nastaju kada štetočina sakuplja posejana zrna i skladišti u svoje jazbine. U toku vegetacije hrani se zelenim i sočnim delovima biljaka. Štete pravi i na drugim usevima, kao što su kukuruz, lucerka, suncokret, uljana repica i dr. Živi u podzemnim jazbinama koje imaju imaju 1-2 otvora. Za razliku od poljske voluharice on ne pravi stazice između ulaznih rupa. Razmnožava se 5-6 puta godišnje.
Za određivanje brojnosti poljskih miševa koristi se skala sa kategorijama od 1-5, na osnovu broja aktivnih rupa po hektaru. Vrlo niska brojnost je ako ima do 10 aktivnih rupa po hektaru, niska od 10 do 50, srednja od 50 do 500, visoka od 500 do 2000 i vrlo visoka preko 2000 aktivnih rupa po hektaru.
Aktivnost rupa se utvrđuje zatrpavanjem postojećih rupa i njihovim praćenjem. U sledećem obilasku rupe koje su ponovo otvorene, ubrajamo u aktivne rupe.
Hemijske mere se sprovode ako ima više od 10 aktivnih rupa po hektaru. S obzirom na trenutnu njihovu nisku brojnost za sada se ne preporučuje hemijsko suzbijanje.
RC Knjaževac nastavlja sa monitoringom strnih žita na prisustvo poljskih glodara. 21.11.2022
Na području delovanja RC Knjaževac je posejano oko 80 % planiranih površina ozimih strnih žita. Usevi ozime pšenice iz ranijih rokova setve se nalaze u fazama nicanja pa do 3-6 razvijena lista (BBCH 13-16).
Pojedini usevi pšenice su neravnomernog nicanja i nepravilnog sklopa, što je posledica neadekvatne pripreme zemljišta kao i neujednačenog klijanja.
Vizuelnim pregledima useva pšenice, gde nisu sprovedene hemijske mere zaštite po preporuci od 26.10.2022. (vidi preporuku) registrovano je prisustvo lisnih vaši (Aphididae) na do 15 % biljaka. Prognozirano hladno vreme uticaće na smanjenje brojnosti i aktivnosti štetnih insekata.
Tokom pregleda useva ozime pšenice nije uočeno prisustvo simptoma biljnih bolesti, kao ni prisusvo aktivnih rupa glodara, poljske voluharice (Microtus arvalis) i poljskog miša (Apodemus sylvaticys).
RC Knjaževac nastavlja sa praćenjem zdravstvenog stanja useva ozime pšenice. 13.9.2022
Na teritoriji RC Knjaževac usevi merkantilnog kukuruza se nalaze u fazi sazrevanja.
Trenutno stanje useva na parceli zavisi od količine padavina po lokalitetu, od datuma setve, izbora hibrida po FAO grupama zrenja i primenjene agrotehnike.
Na teritoriji delovanja RC Knjaževac, nakon setve kukuruza, od aprila do kraja avgusta meseca bilo je veoma malo kišnog taloga. Ukupno je palo (u zavisnosti od lokaliteta i na osnovu merenja automatskih meteoroloških stanica) od 50 do 195 mm/m2 kiše.
Nepovoljni meteorološki uslovi u vidu ekstremno visokih temperatura vazduha i nedostatka padavina koji su vladali tokom perioda formiranja klipa, oplodnje i nalivanja zrna, doprineli su lošoj oplodnji biljaka, pa tako na pregledanim parcelama pored zdravih klipova se registruju i biljke sa malim klipovima, klipovima sa malim brojem zrna, kao i sterilne biljke bez formiranih klipova.
Vizuelnim pregledom biljaka na klipovima se registruje prisustvo oštećenja od gusenica pamukove sovice (Helicoverpa armigera) i kukuruznog plamenca (Ostrinia nubilalis) na 1 do 2 % klipova, kao i oštećenja od fitopatogenih gljiva.
Kombinovana oštećenja od insekata i gljiva iz rodova: Fusarium, Cladosporium, Penicillium i Aspergilus utvrđena su u sledećim procentima:
-
Insekt + Fusarium spp. od 3% do 5% klipova,
-
Insekt + Aspergillus spp.od 1% do 2% klipova,
-
Insekt + Cladosporium spp. na do 1 % klipova,
-
Insekt + Penicillium spp. na do 1 % klipova,
Padavine tokom septembra mogu doprineti daljem širenju patogena na klipovima. 7.9.2022
Na području delovanja RC Knjaževac, tokom vizuelnih pregleda zasada vinove loze, registrovano je prisustvo simptoma zlatastog žutila.
Prouzrokovač zlatastog žutila je fitoplazma Flavescence doree (FD). Sa zaraženih čokota na zdrave je prenosi cikada Scaphoideus titanus. koja je registrovana na našem terenu. Cikada ima jednu generaciju godišnje, a prezimi u stadijumu jajeta u kori čokota ili u dvogodišnjim lastarima. U toku svog razvoja, prolazi kroz pet larvenih stupnjeva razvoja. Larve od trećeg razvojnog supnja i odrasle jedinke su sposobene da prenesu fitoplazmu.
Listovi zaraženih čokota su izmenjene boje i uvijeni prema naličju. Kod crnih sorti boja je od svetlo crvene do tamno ljubičaste, a kod belih sorti od svetlo žute do zlatno žute. Cvasti nekrotiraju, pa su grozdovi rehuljavi, lošeg kvaliteta ili se i ne formiraju.
Mere kontrole zlatastog žutila su:
· uklanjanje i uništavanje zaraženih čokota,
· krčenje napuštenih vinograda,
· uništavanje divlje loze i korovskih biljaka u blizini proizvodnih zasada.
· suzbijanje vektora. 18.8.2022
Na području delovanja RC Knjaževac zasadi vinove loze se nalaze u fazi od početak šarka do faze šarak bobica (BBCH 81-83).
Praćenje leta cikade Scaphoideus titanus prati se na lokaciji Štipina. Vizuelnim pregledom žutih lepljivih ploča, registrovano je prisustvo odraslih jedinki ove štetočine. Navedena štetočina je vektor fitoplazme Flavescense doree (FD), prouzrokovača veoma destruktivnog oboljenja - zlatastog žutila vinove loze.
Sposobnost prenošenja patogena i širenja bolesti imaju larve navedene cikade: L3, L4 i L5 razvojnog stupnja i odrasli insekt - imago. Kada jedinke postanu infektivne, sposobnost prenošenja fitoplazme zadržavaju do kraja života.
Simptomi zlatastog žutila na vinovoj lozi su:
- savijanje ivice lista prema naličju i promena boje lista: kod beli sorti je zlatno žuta a kod crnih ljubičasta do crvena,
- skraćene internodije i odsustvo lignifikacije zaraženih lastara,
- rehuljavi grozdovi,
- kasnije kretanje vegetacije na proleće.
Za uspešnu kontrolu zlastog žutila, pored suzbijanja vektora cikade Scaphoideus titanus tokom vegetacije od pojave larvi trećeg razvojnog stupnja, veoma su važne i preventivne mere koje podrazumevaju: korišćenje sertifikovanih loznih kalemova, sanitarni pregledi zasada, uklanjanje divlje loze i napuštenih zasada u okruženju, uništavanje korova. 28.6.2022
Na području delovanja RC Knjaževac, usevi kukuruza se nalaze u fazi rasta stabljike (BBCH 30-35).
Vizuelnim pregledom useva merkantilnog kukuruza registrovano je prisustvo cikade Reptalus panzeri vektora Stolbur fitoplazme koja izaziva bolest crvenilo kukuruza.
Simptomi bolesti su pojava crvenila na listu i stablu kukuruza, deformacije na klipu i poremećaji u njegovom sazrevanju. U kasnijim fazama razvoja bolesti dolazi do potpunog sušenja biljaka.
Cikada prezimljava u stadijumu larve na korenu pšenice. Ima jednu generaciju godišnje. Odrasle jedinke se pojavljuju u junu i sa pšenice prelaze na kukuruz gde se hrane floemskim sokovima. Ženke ove cikade polažu jaja na koren kukuruza, na kome se hrane ispiljene larve. Setvom pšenice nakon kukuruza larve svoj razvoj nastavljaju na korenu pšenice.
U kontroli cikade R.panzeri najznačajnija mera borbe je izbegavanje setve pšenice nakon kukuruza, čime se prekida razvoj cikade i smanjuje brojnost ove štetočine. 27.6.2022
Na području delovanja RC Knjaževac zasadi vinove loze se zavisno od lokaliteta i sortimenta nalaze se u fazi od grozdovi počinju da vise do bobice veličine graška, grozdovi obešeni. (BBCH 73-75).
U toku vizuelnih pregleda zasada vinove loze, u pojedinim vinogradima, uočeno je prisustvo simptoma na lišću izazvanim prisustvom lozine grinje šiškarice (Eriophyes vitis), prouzrokovača erinoze vinove loze. Na licu listova vinove loze javljaju se ispupčenja a sa donje strane, na naličju listova se nalaze udubljenja ispunjena vunastom prevlakom i kolonijama ovih grinja.
Ispupčenja na listu u kasnijoj fazi mogu dobiti crvenkasto rđastu ili ljubičastu boju. Sa povećanjem broja pega, kasnije u toku vegetacije dolazi do sušenja i propadanja listova zato što se u okviru pega remeti proces fotosinteze.
Ove grinje imaju više generacija godišnje. U proleće sa kretanjem vegetacije i sa porastom temperature grinje odlaze na tek razvijene listove i na naličju počinju da se hrane, ubadajući biljno tkivo, usled čega dolazi do proliferacije i stvaranja bradavičastih ispupčenja. Na naličju listova polažu veliki broj jaja, stvaraju vunastu prevlaku unutar koje se obavlja presvlačenje i razviće.
Zaštita se vrši, po potrebi, zimskim tretiranjem i akaricidima u toku vegetacije. 17.6.2022
Na području delovanja RC Knjaževac, usevi kukuruza, u zavisnosti od roka setve se nalaze u fenofazi od 8 do 10 listova (BBCH 18-20).
Vizuelnim pregledom biljaka registrovano je, na naličju listova, prisustvo jajnih legala kukuruznog plamenca (Ostrinia nubilalis) u niskom intenzitetu, ispod 1 % biljaka. U toku je polaganje jaja prve generacije.
Brojnost jajnih legala je ispod praga štetnosti, koji za merkantilni kukuruz iznosi 10% biljaka sa jajnim leglima, a za semenski i kukuruz šećerac iznosi 5% biljaka sa jajnim leglima. Insekticidni tretman se za sada ne preporučuje.
Pregledom je utvrđeno i prisustvo lisnih vaši (Aphididae) na do 2% biljaka.
Lisne vaši sisanjem sokova nanose direktne štete u vidu raznih deformacija biljaka, zaostajanja u porastu i smanjenju prinosa. Indirektno, mogu biti prenosioci biljnih virusa. Virus mozaične kržljavosti kukuruza (Maize dwarf mosaic virus, MDMV) nanosi ekonomske štete u vidu smanjenja prinosa, lošijeg kvaliteta zrna i lošijeg kvaliteta lista kod silažnog kukuruza.
Mere za kontrolu ovog virusa su: uništavanje divljeg sirka, optimalni rokovi setve, setva tolerantnih hibrida i suzbijanje biljnih vaši.
Jajna legla zelene povrtne stenice (Nezara viridula) su utvrđena na do 1% biljaka.
Zelena stenica je invazivna štetočina i hrani se velikim brojem biljnih vrsta. Ženka polaze jaja u grupama. Ispiljene larve prolaze kroz 5 razvojnih stupnjeva. Štete pričinjavaju i larve i imaga, sisanjem biljnih sokova, što dovodi do slabijeg porasta, deformisanja i ometanja nalivanja semena, kao i iznurivanja biljke domaćina. Zelena povrtna stenica izlučuje i pljuvačku, koja sadrži toksične materije, pa tako nastaju nekroze koja su ulazna mesta za prodor različitih patogena.
RC Knjaževac će nastaviti sa praćenjem zdravstvenog stanja kukuruza. |
|
|
|
|